مترجم: محمود کریمی
منبع:راسخون


 
داده‌های فراصوتی را می‌توان به صورت‌های مختلفی جمع آوری کرد و نمایش داد. سه نوع رایج در دنیای NDT عبارتند از: نمایش‌های C-Scan, B-Scan, A-Scan. هر کدام از این نحوه‌های نمایش روش متفاوتی برای دیدن و ارزیابی منطقه ای از ماده که مورد بازرسی قرار گرفته است، ارائه می‌دهد. سیستم‌های اسکن فراصوتی کامپیوتری شده‌ی مدرن می‌توانند داده‌ها را به طور همزمان در هر سه نوع نحوه‌ی نمایش، ارائه دهد.

نحوه‌ی نمایش A-Scan

روش ارائه‌ی A- Scan میزان انرژی فراصوتی دریافت شده را به صورت تابعی از زمان نمایش می‌دهد. میزان نسبی انرژی دریافتی در امتداد محور عمودی رسم می‌شود و مدت زمان سپری شده در امتداد محور افقی نشان داده می‌شود.
(این زمان سپری شده می‌تواند متناسب با زمان حرکت انژری صوتی درون ماده باشد).
بیشتر دستگاههایی که دارای نمایش A-Scan هستند اجازه می‌دهند تا سیگنال به صورت فرم فرکانس رادیویی طبیعی آن (RF) و به صورت یک سیگنال RF کاملاً تصحیح شده یا نیم سیگنال RF مثبت یا منفی نمایش داده می‌شود. در نحوه‌ی نمایش A- Scan اندازه‌ی نسبی ناپیوستگی را می‌توان بوسیله‌ی مقایسه‌ی دامنه‌ی سیگنال دریافتی از یک بازتاب کننده‌ی ناشناخته نسبت به یک بازتاب کننده‌ی شناخته شده تخمین زد. عمق بازتاب کننده را می‌توان بوسیله‌ی مکان سیگنال بر روی رویش (Sweep) افقی، تعیین کرد.
در تصویر نمایش A-Scan که در سمت راست قرار دارد پالس اولیه ای که بوسیله مبدل ایجاد شده است بوسیله‌ی سیگنال(IP) نمایش داده شده است که در نزدیکی نقطه‌ی صفر زمان قرار دارد. هنگامی که مبدل به اسکن نمودن سطح قطعه می‌پردازد، چهار سیگنال دیگر می‌توانند در زمان‌های مختلف بر روی صفحه‌ی نمایش ظاهر شوند. هنگامی که مبدل در قسمت نهایت سمت چپ قرار دارد تنها سیگنال IP و سیگنال A انرژی صوتی بازتاب شده از سطح آب) بر روی صفحه دیده می‌شوند. هنگامی که مبدل به سمت راست اسکن خود را ادامه می‌دهد سیگنالی از دیواره‌ی پشتی (Backwall یا BW) با فاصله‌ی زمانی بیشتری ظاهر می‌شود که نشان می‌دهد صوت مسافت بیشتری را طی کرده تا به آن سطح رسیده است. هنگامی که مبدل بر روی عیبB قرار گیرد. سیگنال B در نقطه ای بر روی محور زمان قرار می‌گیرد که تقریباً در وسط سیگنال IP. و سیگنال BW می‌باشد. از آنجا که سیگنال IP مربوط به سطح جلویی ماده است، چنین چیزی نشان می‌دهد که عیب B تقریباً در وسط سطح جلویی و سطح پشتی نمونه قرار دارد. هنگامی که مبدل بر روی عیب C قرار گیرد. سیگنال C از لحاظ زمانی زودتر ظاهر می‌شود زیرا مسافتی که صوت می‌پیماید کوتاه تر است و هم چنین سیگنال B نیز نامیده می‌شود چرا که دیگر صوتی از آن بازتاب نمی‌شود.

نحوه‌ی نمایش B- Scan

نحوه‌ی نمایش B-Scan نمایی از مقطع عرضی قطعه‌ی مورد آزمون می‌باشد. در نحوه‌ی نمایش B-Scan زمان حرکت انرژی صوتی در امتداد محور عمودی نمایش داده می‌شود.
و مکان خطی مبدل در امتداد محور افقی نمایش داده می‌شود. از B-Scan می‌توان عمق بازتاب کننده و ابعاد خطی تقریبی آن در جهت اسکن را تعیین کرده در تصویرB- Scan که می‌بینید خط A همان طور که مبدل به اسکن روی قسمت دارای ضخامت کمتر قطعه می‌پردازد، تولید می‌شود. هنگامی که مبدل سمت راست این قسمت می‌رود خط دیواره‌ی پشتی (BW) تولید می‌شود. هنگامی که مبدل بر روی عیب‌های B و C حرکت می‌کند خطوطی که مشابه طول عیب و مشابه عمق‌های درون ماده هستند، بر روی B-Scan رسم می‌شوند. باید متذکر شویم که یکی از محدودیت‌های این نحوه‌ی نمایش این است که بازتاب کننده‌ها ممکن است بوسیله‌ی بازتاب کننده‌ها بزرگ‌تری که در نزدیکی سطح قرار دارند، پوشیده شوند.

نمونه‌ی نمایشC-Scan

نحوه‌ی نمایش C-Scan نمایی شبه نقشه از مکان و اندازه‌ی عوارض قطعه‌ی مورد آزمون فراهم می‌کند. سطح‌تر از تصویر موازی با الگوی اسکن مبدل است. نمایش C- Scan بوسیله‌ی سیستم اتوماتیک اکتساب داده همانند یک سیستم اسکن غوطه وری دارای کنترل کامپیوتری، تولید می‌شود. به طور نمونه یک دریچه‌ی جمع آوری اطلاعات بر روی A- Scan تعبیه می‌شود و دامنه و زمان حرکت سیگنال همان طور که مبدل بر روی قطعه‌ی مورد آزمون حرکت می‌کند، در فاصله‌های زمانی منظمی ضبط می‌شود. دامنه‌ی نسبی سیگنال یا زمان حرکت آن به صورت سایه ای از رنگ خاکستری یا یک رنگ برای هر کدام از مکان‌هایی که داده در آن ضبط شده است، نمایش داده می‌شود. نحوه‌ی نمایش C-Scan تصویری از عوارضی که صوت را درون یا بر روی سطح قطعه‌ی مورد آزمون منعکس می‌کنند یا پراکنده می‌کنند، بدست می‌دهند.
اسکن‌های با تفکیک پذیری بالا می‌توانند تصویرهای دارای جزئیات بسیار تولید کنند. در زیر دو تصویر فراصوتی C- Scan از یک سکه‌ی 25 سنتی مشاهده می‌شود. هر دو تصویر با استفاده از تکنیک پالس اکو و مبدلی که در قسمت بالایی قطعه و در یک سیستم اسکن غوطه وری می‌کرده است، تولید شده‌اند. برای تصویر C-Scan قرار گرفته در سمت چپ گیت (Gate) طوری تنظیم شده بود که دامنه‌ی صوتی را که از سطح جلویی سکه منعکس می‌شود را ثبت کند. مناطق روشن در تصویر نشان دهنده‌ی مناطقی هستند که میزان بیشتری از انرژی را به مبدل بازگردانده‌اند. در تصویر C-Scan سمت راست گیت طوری تنظیم شده بود که شدت صوت بازگشت کننده از سطح پشتی سکه را ثبت کند. جزئیات سطح پشتی کاملاً آشکار هستند اما عوارض سطح جلویی نیز قابل مشاهده هستند زیرا انرژی صوتی به آن علت که از سطح جلویی سکه عبور کرده است، تحت تأثیر قرار گرفته است.
منبع:NDT-ED. org.

/ج